Serwis przez 8 lat prowadził pedagog liceum - Marek Podgórski
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

TO JEST DYSLEKSJA ?

Dysleksja   Dyskalkulia   Terminologia   Objawy   Diagnoza   Przyczyny  

Terapia dysleksji   Jak pisać dyktanda?   Co powinni zrobić rodzice?  

Dysleksja - zestawienie bibliograficzne    Dysleksja w Internecie


Dysleksja rozwojowa

    Są to specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. Spowodowane są zaburzeniami niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich integracji, uwarunkowanymi nieprawidłowym funkcjonowaniem układu nerwowego.

W każdej klasie uczą się dzieci z dysleksją, czyli ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu. Określenie specyficzne podkreśla charakter tych trudności - ograniczony i bardzo wąski zakres. Dysleksja występuje u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym, a nierzadko u dzieci bardzo zdolnych.

Uczniowie z dysleksją mylą litery, sylaby, wyrazy; przestawiają je, opuszczają lub nawet nie mogą zapamiętać. W badaniach klinicznych stwierdza się wówczas tzw. dyshar-monie rozwojowe, które powodują określone trudności - deficyt językowy, słuchowy, deficyt organizacji przestrzennej, pamięci uwagi a także zdolności społecznych.

Najogólniej rzecz ujmując oznacza to, że osiągnięcia szkolne ucznia nie są zgodne z wymaganiami szkoły. Taki uczeń wymaga fachowej, interdyscyplinarnej pomocy ze strony nauczyciela, rodzica, psychologa, pedagoga, a często też lekarza. Jeśli w porę takiej pomocy nie otrzyma staje się zagubiony, spada u niego znacznie poziom poczucia własnej wartości. Bywa, że jest także odtrącony przez klasę. Trudności z jakimi borykają się uczniowie z dysleksją wynikają z uwarunkowań wewnętrznych, niezależnych od ich chęci i zaangażowania. Aby opanować materiał dydaktyczny tak jak ich rówieśnicy, muszą włożyć dwu-, trzykrotnie więcej wysiłku, a i tak efekty są mizerne ze względu na przykład na zbyt wolne tempo pracy lub uporczywie pojawiające się błędy ortograficzne.

Bez pochwał, nagród, pozostawieni sami sobie, stają się zgorzkniali, przestają się uczyć, nierzadko wagarują.
Jak podaje literatura fachowa, u wszystkich dzieci które mają trudności w nauce z czasem pojawiają się mniej lub bardziej rozległe i głębokie zaburzenia w sferze motywacyjnej, emocjonalnej i osobowościowej. Nieudzielenie tym dzieciom w porę stosownej pomocy, może też skutkować regresem funkcji intelektualnych.

Pierwsze niepowodzenia szkolne, ustawiczny brak sukcesów, brak pochwał ze strony nauczycieli, poczucie klęski, kompromitacji przed kolegami, którzy z łatwością opanowują materiał dydaktyczny, niezadowolenie, zdenerwowanie, obojętność, a nawet rozpacz - to uczucia, które stale towarzyszą uczniom z dysleksją. Pogłębiają się ich problemy emocjonalne, społeczne i edukacyjne.

Dysleksji nie da się całkowicie zapobiec, ale można znacznie złagodzić jej konsekwen-cje. Dzięki wczesnemu diagnozowaniu i programom wczesnej interwencji, już w klasach przed-szkolnych specjaliści mogą prowadzić pracę profilaktyczną i zajęcia wspomagające rozwój dzieci z grupy ryzyka dysleksji.

To znacznie ułatwia start i funkcjonowanie dziecka w warunkach szkolnych. Fachowa pomoc ze strony nauczycieli, pedagogów, psychologów, wsparcie ze strony rodziców - to wszystko wpływa na lepsze funkcjonowanie dziecka jako ucznia. Dzięki tym zabiegom dysleksja przestaje być dla dzieci koszmarem życiowym.

Częstość występowania

Dysleksja występuje u 10-15% populacji dziecięcej, jej najcięższa postać polegająca na opóźnieniu w czytaniu o 2 lata i więcej w stosunku do wieku, inteligencji i wykształcenia jest oceniana na 4%.

Objawy zależą od wieku dziecka.

Wiek niemowlęcy i poniemowlęcy - objawy „ryzyka dysleksji”

  • opóźniony rozwój ruchowy (słabo lub w ogóle nie raczkują, późno zaczynają chodzić, trudności z utrzymaniem równowagi, obniżone napięcie mięśniowe)
  • mała sprawność ruchowa (mało zręczne, nieporadne w samoobsłudze)
  • opóźniony rozwój mowy (później wypowiadają pierwsze słowa, problemy z budowaniem zdań)
  • dłuższe utrzymywanie się pierwotnych odruchów wrodzonych

Wiek przedszkolny 3-5 lat - objawy „ryzyka dysleksji”

  • opóźniony rozwój ruchowy
  • mała sprawność ruchowa całego ciała, a szczególnie rąk (słabo biega, trudności w utrzymaniu równowagi, zapinaniu guzików, nawlekaniu korali, trzymaniu kredki)
  • słaba koordynacja wzrokowo-ruchowa opóźniony rozwój mowy
  • zaburzenia postrzegania wzrokowego i pamięci wzrokowej

Wiek 6-7 lat (klasa O)

  • trudności z wymową
  • trudności w zapamiętywaniu wierszyków i piosenek
  • trudności w odróżnianiu podobnych głosek, wydzielaniu i łączeniu sylab
  • trudności w wyróżnianiu elementów z całości
  • trudności orientacji w czasie (pory roku, dnia, godziny)
  • trudności w rysowaniu i odtwarzaniu figur oraz wzorów
  • wadliwa wymowa (przekręcanie, przestawianie, notoryczne błędy gramatyczne)
  • trudności w nauce czytania
  • brak lateralizacji (oburęczność, mylenie prawej i lewej ręki)
  • mała sprawność manualna (wiązanie sznurowadeł, trzymanie nożyczek, sztućców)
  • opóźnienie orientacji w schemacie ciała

Wiek wczesnoszkolny I-III klasa

  • utrzymywanie się i pogłębianie powyższych trudności
  • mała sprawność ruchowa (nie potrafi jeździć  na dwukołowym rowerze, łyżwach, nartach, problemy z samoobsługą)
  • utrzymująca się oburęczność
  • zaburzenia koordynacji czynności ręki i oka
  • trudności w zapamiętywaniu nazw, dat, liczb, tabliczki mnożenia
  • mylenie liter
  • opuszczanie, przestawianie, dodawanie liter i sylab
  • trudności z pisownią
  • brzydkie pismo i rysunek

Wiek starszy szkolny (powyżej klasy IV i szkoła średnia)

  • stopniowe zmniejszanie się lub ustępowanie trudności w czytaniu
  • ograniczanie się trudności w pisaniu często tylko do dużej ilości błędów ortograficznych i brzydkiego pisma
  • uogólnianie się trudności szkolnych na inne przedmioty nauczania
  • trudności w nauce języków obcych

Dysleksja prowadząc do trudności szkolnych często jest podłożem zaburzeń nerwicowych o typie nerwicy szkolnej. Dzieci z objawami dysleksji powinny  już od klasy pierwszej  zostać objęte opieką, aby zapobiec wystąpieniu trudności szkolnych lub by je zminimalizować. Rozwój dzieci dyslektycznych nie objętych pomocą specjalistyczną jest zwykle gorszy od grupy rówieśników.

Z roku na rok kłopoty w szkole mogą się pogłębiać, nauka stanie się uciążliwa i do trudności w czytaniu czy pisaniu mogą dojść zaburzenia emocjonalne.

Dziecko po uzyskaniu opinii z poradni psychologiczno-pedagogicznej musi być poddane terapii!        

Profilaktyka

    Dzieci z nieprawidłowej ciąży, porodu, wykazujące deficyty rozwoju niektórych funkcji psychoruchowych, to dzieci "ryzyka dysleksji". Im wcześniej zostaną objęte opieką, tym większe szanse aby zapobiec ich trudnościom szkolnym.

źródło:
Polskie Towarzystwo Dyleksji
Laboratorium Technik Psychologicznych
Danuta Kulczyńska-Wolak - Materiał do wykorzystania podczas spotkań z rodzicami w ramach pedagogizacji, na posiedzeniach samokształceniowych nauczycieli.